មជ្ឈដ្ផានភូមិសាស្រ្ត និង ដើមកំនើតជាតិខ្មែរ

ក.មជ្ឈដ្ផានភូមិសាស្រ្ត

ក្នុងសមយ័រុងរឿងបំផុត ទឹកដីខ្មែរបានលាតសន្ធឹងទៅលើមួយភាគធំនៃអាស៊ីអាគ្នេយ៍ដីគោក។​ក្រៅ
ពីប្រទេសខ្មែរបច្ចុប្បន្ន ទឹកដីកូសាំងស៊ីនទាំងមូល ផ្នែកខាងត្បូងនិងកណតាលនៃប្រទេសលាវនិង
ផ្នែកផ្នែកខាងកើតនៃប្រទេសថៃ
ក៍ជារបស់ខ្មែរដែរ។ហើយមានពេ
លខ្លះអំនាចខ្មែរបានលាតសន្ធឹង
រហូតដល់ជ្រោយមាលាយូរនិង
ប្រទេសភូមាថែមទៀតផង។ពីស
តវត្ស៍ទី១៣ដល់សតវត្ស៍ទី១៤ទឹក
ដីខ្មែរត្រូវបានរួញបន្តិចម្ដងៗដោ
យសារអំបើរុញរានរបស់ជនជា
តិសៀមនិងជនជាតិយួន ដែល
មានបំនងចង់យកទន្លេមេគង្គជា
ព្រំដែនរូមរបស់គេ។ដោយសារ
មានការស្នើសុំពីសំនាក់ស្ដេចខ្មែរហើយនិងដែលស្របនិងប្រយោជរបស់គេផងនោះបាឬាំងបានធ្វើ
អន្តគមន៍ចូលមកក្នុងនយោបាយខ្មែរហើយប្រហែលដោយសារនោះជាតិខ្មែរយើងក៍អាចនៅគង់វង់
រហូតដល់សព្វថ្ងៃព្រមទាំងអាចរក្សាទឹកដីដែលខ្លួនធ្លាប់មានកាលពីស.វទី១៨។ប៉ុន្តែជាជាតិខ្មែររាប់
លាននាក់ត្រូវឃ្លាតឆ្ងាយពីមាតុភូមិរបស់ខ្លួនហើយត្រូរស់នៅក្រោមការគ្រប់គ្ងរបស់ជនបរទេសដែ
លបានយកទឹកដីខ្មែរធ្វើជាទឹកដីរបស់គេ។ប្រទេ
សខ្មែរសព្វថ្ងៃមានផ្ទៃដីប្រមាណ១៨២.០០
០គ.មក្រលាហើយស្ថិតនៅចន្លោះប្រទេស
ថៃប្រទេសលាវប្រទេសវៀតណាមខាងត្បូង
និងឈូងសមុទ្រថៃ។បើនិយាយពីសណ្ផាន
ដីគេឃើញមានភូមិភាគពីរខុសប្លែកគ្នា:មួយ
ផ្នែកជាដីខ្ពស់ផ្នែកខាងជើង ឥសាន​និង​និរ
តីមួយផ្នែកទៀតជដីទំនាបតំបន់បឺងទន្លេសា
បអាងទន្លេមេគង្គនិងតំបន់ឆ្នេរសមុទ្រ។ភូមិ
ភាគដីខ្ពស់ជាភូមិភាគសំបូរដោយព្រៃឈើ
ហើយមានសណ្ផានហាក់ដូចជារបងពទ្ទ័ជុំវិ
ញដីទំនាប។​នៅទិសនិរតីជួរភ្នំក្រវាញបាន
លាតសន្ធឹងតាមឆ្នេរសមុទ្រតែមានកមពស់
មធ្យមមិនហួសពី១០០០ម.ឡើយ។នៅខា
ងជើងជួរភ្នំដងរែកជាព្រំដែនធម្មជាតិរវាងប្រ
ទេសខ្មឬរនិងប្រទេសថៃ។នៅខាងត្បូងជួរភ្នំ
នេះគេឃើញមានភ្នំ(ដែក)និងខពង់រាបខ្លះ(ភ្នំ
គូលេន)។នៅទិសឥសានខ្ពង់រាបក្រានីត(Gra
nite)បានលាតសន្ធឹងក្នុងខេត្តរតនគីរីនិង
មណ្ឌលគីរីហើយមានកន្លែងខ្លះមានកំពស់
រហូតដល់១០០០ម.(កន្លែងប្រជុំព្រំដែន៣)។ខ្ពង់រាបទាំងនេះជាប្រភពនៃស្ទឹង៣ ដែលបានហូរឆ្ពោះ
ទៅរកទន្លេមេគង្គព្រែកពកសេសាននិងសេកង។ផ្នែកកណ្តាលនៃប្រទេសខ្មែរមានសណ្ផានជាចានដែ
កធំមួយដែលគេឃើញមានភ្នំនៅត្រង់នវត្រង់នោះ។​ គឹនៅត្រង់នោះហើយដែលមានមនុស្សរស់នៅ
ច្រើនកុះករជាទីបំផុតហើយដែលចិញ្ចឹមជីវិតដោយរបរកសិកម្មព្រោះជាដីមានជីជាតិនិងមានទំហំថំទូ
លាយជាងគេនៅឥណ្ឌូចិនទាំងមូលនេះ។